( این مطلب به درخواست یکی از دوستان در وبلاگ گنجانده شده است)

 بهره وري در هر زمينه جهت افزايش سودآوري مفيد است و در بخش كشاورزي در واقع هنري است. در راستاي پيشرفت و ابداع روش هايي براي افزودن به ارزش هاي توليدي با حداقل استفاده از منابع و انرژي. بهره وري يعني مقدار ارزش افزوده بر مقدار نهاده و يا مقدار توليد بر مقدار نهاده. منابع كشاورزي اعم از (آب، باد، باران و...) را مي توان به كمك طرح هايي دقيق محافظت و صرفه جويي كرد.
    سه بعد اصلي بهره وري در بخش كشاورزي:
   بهره وري نيروي انساني
    بهره وري سرمايه
    بهره وري منابع كشاورزي
   منابع طبيعي از جمله آب، باد، باران
     نهاده هاي كشاورزي
   ادوات
  ماشين آلات پيشرفته
    از انواع ذكر شده ي بهره وري در كشاورزي، اساسي ترين مبحث مربوط به نيروي انساني و سرمايه گذاري روي آموزش اين نيرو است. چرا كه رمز موفقيت اكثر كشورهاي پيشرفته در بخش مزبور خلاصه شده يعني در نيروي كار كارآمد و آگاه، بنابراين افزايش آگاهي شاغلان كشاورزي مستلزم آموزش درست و كافي همچنين سياست گذاري دقيق دولت در اطلاع رساني به اين گروه است.
    ـ بهره وري نيروي انساني در بخش كشاورزي متناسب است با ارزش افزوده در اين بخش بر تعداد افراد شاغل در بخش كشاورزي.
    عوامل دخيل در بهره وري نيروي انساني:
    ساختار نيروي كار شاغل
   ساختار كمي (تعداد افراد)
  ساختار سني (سن افراد مشغول به كار)
   ساختار آموزشي (ميزان آگاهي و سطح سواد آنها)
    آموزش نيروي انساني
     ترويج
    تحقيقات
    منابع انساني پايه ي اصلي ثروت ملت هاست و منابع مادي و طبيعي، عوامل تبعي توليدند و علت اختلاف فاحش در توليدات كشورهاي پيشرفته با در حال توسعه همين سطح آگاهي افراد مشغول در اين گروه است.
    روش هاي ترويجي و اطلاع رساني مردمي در امر كشاورزي در روستاها وابسته به عوامل زير متفاوت است:
     محتواي آموزشي
   خصوصيات و ويژگي هاي سني و استعداد فراگيران
    مسايل اجتماعي، فرهنگي و عقايد مردم روستا
    عوامل جغرافيايي و كليمايي منطقه
    20 راهكار پيشنهادي دكتر كلانتري
    شماري از تدابير كه در واقع نيروي محركه ي مناسبي براي پيشرفت اقتصادي و توسعه ي اين صنعت مادر و پايه است:
    1- اصلاح قيمت گذاري محصولات كشاورزي
    2- تشويق سرمايه گذاري خصوصي از طريق مختلف از جمله امنيت سرمايه گذاري در بخش كشاورزي
    3- ارتقاي بهره وري كليه ي عوامل توليد در بخش كشاورزي
    4- كاهش ضايعات محصولات در مراحل مختلف
    5- سرمايه گذاري دولت در امور زيربنايي شامل آموزش، تحقيق و ترويج
    6- احترام به كشاورز و امر كشاورزي
    7- ايجاد قوانين حمايتي در قيمت گذاري محصولات كشاورزان و اتخاذ تدابيري براي عدم سودآوري بيش از حد خدمات و امور واسطه گري
    8- حذف ماليات محصولات كشاورزي و پرداخت سوبسيد در موارد لزوم
    9- بيمه ي كشاورزان و محصولات كشاورزي
    10- ايجاد تعاوني و اتحاديه هاي كشاورزي جهت بازاريابي و عرضه و صادرات محصولات كشاورزي در جهت حذف واسطه ها و حفظ سطح مطلوب قيمت ها
    11- ايجاد صنايع تبديلي به منظور ايجاد اشتغال، جلوگيري از ضايعات و ايجاد ارزش افزوده و كسب درآمد بيشتر براي كشاورزان
    12- ايجاد نمايشگاه هاي كشاورزي در كشور و آشنا نمودن توليدكنندگان و صادركنندگان محصولات كشاورزي از پيشرفت ساير كشورها در اين زمينه به منظور ارتقاي فرهنگ توليد و فرهنگ صادراتي كشاورزان
    13- هماهنگي وزارتخانه هاي بازرگاني، صنايع، راه و ترابري، اقتصاد و دارايي و نفت (پالايشگاه) و همچنين سازمان برنامه و بودجه با وزارت كشاورزي به منظور امكان هدايت برنامه ريزي و تغيير ساختار در حال گذار كشاورزان
    14- گسترش بخش هاي تحقيقات اقتصاد كشاورزي
    15- ايجاد درآمدهاي ضمني براي كشاورزان مثل سهامدار شدن در كارخانه هاي وابسته به صنايع غذايي و ايجاد شركت سهامي زراعي
    16- گسترش و ورود تكنولوژي مطلوب و سازگار
    17- تاسيس آموزشكده هاي كشاورزي و عمران در مناطق روستايي
    18- آموزش مستمر فني و حرفه اي كشاورزان
    19- ايجاد مراكز تفريحي در روستاها
    20- برقراري حقوق بازنشستگي از طريق سازمان تامين اجتماعي و يا تاسيس سازماني مختص كشاورزان